دانستنی های علمی دنیای زیست شناسی

نویسنده: دکتر ملیحه جهانی

دانستنی های علمی دنیای زیست شناسی

نویسنده: دکتر ملیحه جهانی

مهمترین علامت بیماری آلزایمر

مهمترین علامت بیماری آلزایمر

صدآنلاین | متخصص مغز و اعصاب گفت:مهمترین علامت بیماری آلزایمر، اختلال حافظه است.

به گزارش صدآنلاین سید جواد حسینی نژاد، متخصص مغز و اعصاب در پاسخ به این سوال که حافظه چیست؟، گفت:حافظه ترکیب سه فعالیت در مغز است. مهمترین قسمت، ثبت و دریافت اطلاعات از محیط است که در لوب گیجگاهی ذخیره می‌شود تا فرد در زمان لازم بتواند آنها را بازیابی کند.

وی ادامه داد: این سه فرآیند، حافظه نام دارد و هرگونه اختلالی در این سه مرحله، با اختلال حافظه همراه است.گاهی استرس زیاد باعث عدم تمرکز و ثبت نشدن وقایع در مغز می‌شود که با فراموشی حاصل از آلزایمر، تفاوت دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیة الله گفت: مهمترین علامت بیماری آلزایمر، اختلال حافظه است. در بیماری آلزایمر، معمولاً اطرافیان بیمار شکایت دارند و خود بیمار هیچگونه شکایتی ندارد.


وی حافظه فوری، حافظه اخیر و حافظه دور را، سه قسمت اصلی حافظه دانست و یادآوری کرد: مهمترین قسمت از حافظه که در بیماران آلزایمری آسیب می‌بیند، حافظه اخیر است. این افراد، حوادث چند ساعت پیش را فراموش می‌کنند، اما حوادث سالهای دور را به خاطر سپرده‌اند.

حسینی نژاد اضافه کرد: از جمله افتراق انواع فراموشی‌ها این است که کسانی که مبتلا به آلزایمر نیستند، در همه انواع حافظه دچار مشکل می‌شوند. همچنین در بیماری کم کاری تیروئید، کمبود ویتامین B۱۲، افسردگی و استرس‌های روحی و روانی، میزانی از احتلال حافظه وجود دارد که پس از درمان، قابل برگشت است و نباید با اختلال حافظه بیماری آلزایمر اشتباه شود.

وی افزود: در آمریکا حدود ۲۰ درصد افراد بالای ۶۵ سال، به درجاتی از بیماری آلزایمر مبتلا هستند، این آمار در افراد بالای ۸۵ سال به ۴۰ درصد افزایش می‌یابد.

این متخصص مغز و اعصاب در پاسخ به این سوالکه آیا آلزایمر تنها از دست دادن حافظه اخیر است یا موارد دیگری را نیز شامل می‌شود؟، گفت: در بیماری آلزایمر، قسمت‌های مختلف از مغز توسط «انباشت پروتئینی» که در سلولهای مغز صورت می‌گیرد، باعث تخریب سلول‌های مغز می‌شود.

حسینی نژاد افزود: طبیعتاً علائم آلزایمر تنها به اختلالات حافظه محدود نمی‌شود و به تناسب اینکه چه قسمتی از مغز درگیر شود، علائم متفاوت خواهد بود.

این متخصص مغز بیان داشت: اگر قسمت جلوی پیشانی مغز درگیر شود، فرد علائمی از اختلال شخصیت و افسردگی پیدا می‌کند. یکی از مشکلاتی که اطرافیان فرد آلزایمری را آزار می‌دهد توهم‌های ناشی از بدبینی است. بی قراری و خروج از منزل نیز از دیگر علائم بیماری آلزایمر است؛ به طوری که نگهداری از این افراد، به دلیل اختلال حافظه اخیر، پرخاشگری، بی قراری، توهم هذیان و اختلال شخصیت، بسیار مشکل است.

این استاد دانشگاه یادآور شد: توهم و هذیان فرد مبتلا به آلزایمر، در اختیار خودش نیست، توصیه می‌شود در برخورد با این افراد، هیچگونه تایید و انکاری، انجام نگیرد. بهترین کار این است که سعی کنید موضوع را عوض کرده و با موضوع‌های خوشایند بیمار، با او صحبت کنید.

وی افزود: علائم آلزایمر در تاریکی هوا شدیدتر می‌شود، به همین جهت برای جلوگیری از این مسئله توصیه می‌شود نور داخل منزل را به نحو مناسبی تنظیم کنید.

کارشناس برنامه به فرزندان خانواده‌ها توصیه کرد: پدر و مادر ها را از خانه‌های قدیمی شان خارج نکنید، زیرا این افراد با محیط آشنای قبلی، خاطره و انس دارند که در حفظ آرامش آنها، بسیار تأثیرگذار است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان به طور صددرصد از بروز ابتلا به آلزایمر جلوگیری کرد؟، گفت: می‌توانیم علائم را به تاخیر بیاندازیم و از شدت آن بکاهیم، اما نمی‌توان به طور صد در صد از بروز آن پیشگیری کرد.

این متخصص مغز و اعصاب گفت: بیماری آلزایمر معمولاً به یک زمینه مستعد ژنتیکی و همچنین عوامل محیطی، برای بروز خود نیازمند است. تحقیقات انجام گرفته مؤید این نکته است افرادی که سابقه مطالعه بیشتری دارند، دیرتر به آلزایمر مبتلا می‌شوند و یا در صورت ابتلاء، خفیف‌تر مبتلا می‌شوند؛ زیرا در این افراد سلولهای مغزی، مرتب در حال فعالیت هستند و بازسازی و قوی تر می‌شوند.

وی از ورزش به عنوان عاملی که در جلوگیری از انواع بیماری‌ها موثر است، نام برد.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که آیا غذاها می‌توانند در ابتلاء افراد به آلزایمر نقش داشته باشد؟، گفت: غذاهای چرب و پر پروتئین، غذاهای فرآوری شده و صنعتی، فرد را مستعد ابتلا به این بیماری می‌کند و یا حتی ممکن است، ابتلا به این بیماری را سرعت بخشد.

وی افزود: مصرف غذاهای حاوی فسفر، سلنیوم و منیزیوم، به بازسازی سلول‌های مغزی کمک می‌کنند. به افرادی که خام گیاهخوار هستند، از نظر کمبود ویتامین B۱۲ ( که با اختلال حافظه همراه است) هشدار می‌دهم.

وی از آلودگی هوا، به عنوان عامل موثر در ابتلاء به آلزایمر نام برد وگفت: درمانهای دارویی تنها سیر پیشرفت آلزایمر را کُند می‌کنند و بر درمان مؤثر نیستند. شاید در آینده بتوان با استفاده از سلول‌های بنیادی در درمان بیماری آلزایمر موفق بود.


این مواد غذایی احساس سیری طولانی مدت می دهند و به آب کردن چربی های احشایی کمک می کنند

این مواد غذایی احساس سیری طولانی مدت می دهند  و به آب کردن چربی های احشایی کمک می کنند

این نکته ثابت شده که پیروی از رژیم‌های غذایی حاوی کربوهیدرات‌های تخمیر شده مانند جوی دو سر، کنگر فرنگی، قارچ، مارچوبه، پیاز و موز، حاوی دو نوع ماده به نام‌های بتاگلوتان و اینولین هستند که برای رسیدن به هدف کاهش وزن، شما را کمک خواهند کرد.

به گزارش بهداشت نیوز،‌ مصرف این نوع کربوهیدرات‌ها باعث تولید بیشتر هورمون کنترل اشتها شده و به فرد احساس سیری طولانی مدت می‌دهد. همچنین مصرف این کربوهیدرات‌ها به کاهش چربی‌های مضر و چربی احشایی کمک می‌کند؛ چربی‌هایی که با خطر ابتلا به دیابت، بیماری‌های قلبی و برخی از انواع سرطان‌ها مرتبط هستند.

این نوع غذاها همچنین نقش مهمی در مدیریت و یا پیشیگری از دیابت با کنترل و نگهداری سطح قند خون در حد سالم دارند. این کربوهیدرات‌ها باعث افزایش باکتری‌های مفید روده و بهبود فرایند هضم غذا بعلاوه افزایش ایمنی بدن خواهند شد.

بنابر اعلام دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، شش ماده غذایی که در رژیم‌های کاهش وزن می‌تواند به شما برای افزایش احساس سیری کمک کند شامل موارد زیر است:

_ جو: این را بدانید که تنها مصرف روزانه دو وعده جو، کلسترول LDL یا مضر را تا بیش از پنج درصد در عرض شش هفته کاهش می‌دهد. بتاگلوتان موجود در جو باعث دفع LDL از بدن می‌شود.

_ کنگر فرنگی: این ماده غذایی داروی لاغری است و کسانی که می‌خواهند وزن کم کنند و لاغر شوند می‌توانند هر روز کنگر فرنگی بخورند. از تمام نقاط این گیاه می‌توان برای تهیه انواع سالادها و غذاها استفاده کرد. گیاه تازه را پس از تمیز کردن می‌توان منجمد کرد تا در فصول مختلف از آن استفاده شود. شیره برگ کنگر فرنگی دارای املاح معدنی مختلف و سینارین است و مصارف درمانی فراوان دارد.

_ قارچ: به جنگ با چربی‌های بدن می‌رود. مصرف قارچ می‌تواند تولید و فعالیت سلول‌های سفید خون را افزایش دهد. بهتر است این غذا به شیوه سالمی پخته شود. از این رو مصرف قارچ سرخ شده از سوی متخصصان توصیه نمی‌شود و قارچ بخارپز یا کبابی شده در فر انتخاب مناسب‌تری است. توصیه می‌شود که در این رژیم وعده ناهار یا شام را به قارچ اختصاص دهید، البته می‌توانید صبحانه هم یک غذای ترکیبی مثلا املت قارچ بخورید. قارچ حاوی بتا گلوکان است که برای تقویت سیستم ایمنی و افزایش مقاومت بدن در برابر بیماری‌ها مهم و لازم است.

_ مارچوبه: برخی غذاها در فرایند هضم غذاها تاثیر فراوانی دارند و مارچوبه یکی از این غذاها است. این گیاه منبع اینولین؛ فیبر ویژه‌ای است که به افزایش باکتری‌های خوب روده کمک می‌کند و باعث هضم موثرتر غذاها می‌شود. مارچوبه باعث افزایش متابولیسم بدن شده و به عنوان یک چربی ‌سوز، به لاغری شما کمک می‌کند. هر ۱۰۰ گرم مارچوبه فقط ۲۰ کیلوکالری انرژی دارد و بدین ترتیب یک جایگزین بسیار عالی برای میان وعده‌های پر کالری است.

_ موز: مصرف این میوه سرشار از پتاسیم و ویتامین B۶، باعث افزایش تولید سروتونین در مغز می‌شود؛ به طوری که مصرف آن با کاهش استرس و اضطراب رابطه دارد. اگرچه موز میزان کربوهیدرات یا قند بالایی دارد، اثر چندانی بر سطح قندخون بدن نمی‌گذارد. کم بودن میزان گلوکز آن باعث می‌شود قند خون نسبت به سایر غذاها به میزان قابل قبولی بالا رود. از طرفی گلوکز پایین برای کنترل گرسنگی بسیار مفید است و این از عوامل کلیدی در کاهش وزن است.

_ پیاز: مصرف پیاز یک راه طبیعی برای کاهش وزن و چربی اضافی بدن است. پیاز حاوی اسانس‌های مختلف و مواد معدنی است که به سرعت سوخت و ساز بدن را بالا برده و منجر به کاهش وزن طبیعی می‌شود. پیاز دارای آنتی اکسیدان‌ها و خواص ضد التهابی است که یکی از سلاح‌های عالی در برابر افزایش وزن است.


این میزان از استرس عملکرد حافظه را بهتر و از افسردگی جلوگیری می کند


این میزان از استرس عملکرد حافظه را بهتر و از افسردگی جلوگیری می کند

یافته ها نشان می‌دهد که میزان پایین تا متوسط استرس منجر به عملکرد ذهنی بهتر می‌شود.

به گزارش بهداشت نیوز به نقل از مدیسن نت، «آصف اوشری»، نویسنده اصلی این مطالعه و دانشیار دانشگاه جورجیا، گفت: «نتایج بد استرس کاملاً واضح است و جدید نیست. اما اطلاعات کمتری در مورد اثرات استرس محدودتر وجود دارد.»

وی در ادامه می‌افزاید: «یافته‌های ما نشان می‌دهد که میزان پایین تا متوسط استرس با افزایش فعال‌سازی عصبی حافظه کاری مرتبط است که منجر به عملکرد ذهنی بهتر می‌شود».

حافظه کاری اطلاعات کوتاه مدتی است که شما هر روز برای مواردی مانند به خاطر سپردن شماره تلفن یا یادآوری مسیرهایی برای رسیدن به جایی استفاده می‌کنید.

برای این مطالعه، محققان اسکن‌های MRI بیش از ۱۰۰۰ نفر با پیشینه‌های نژادی و قومی مختلف بررسی کردند.

افرادی که سطح استرس کم یا متوسط را گزارش کردند، در قسمت‌هایی از مغز که شامل حافظه فعال است، فعالیت بیشتری داشتند.

در همین حال، یافته‌ها نشان داد افرادی که استرس بالا را گزارش کرده‌اند در آن مناطق مغزی، فعالیت کمتر بود.

تیم تحقیق میزان استرس را از طریق سوالات زیر ارزیابی کردند: "در ماه گذشته، چند بار به دلیل اتفاقی که غیرمنتظره رخ داده است ناراحت شده اید؟ " و "در ماه گذشته، چند بار متوجه شده اید که نمی‌توانید با تمام کارهایی که باید انجام می‌دادید کنار بیایید؟ "

محققان همچنین از شرکت‌کنندگان پرسیدند که آیا احساس می‌کنند زندگی معناداری دارند.

برای ارزیابی حافظه فعال، به شرکت‌کنندگان مجموعه‌ای از تصاویر نشان داده شد و از آنها خواسته شد آنها را به خاطر بیاورند.

محققان MRI مغز شرکت‌کنندگان را در حین تکمیل وظایف ارزیابی فعال‌سازی عصبی در بخش‌های مختلف مغز مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.

نویسندگان این مطالعه خاطرنشان کردند که استرس بد مزمن می‌تواند ساختار مغز را تغییر دهد و منجر به افزایش ماده سفید به بهای از بین رفتن ماده خاکستری شود. ماده خاکستری در کنترل عضلانی، تصمیم گیری، خودکنترلی و تنظیم هیجانی نقش دارد.

این مطالعه اشاره کرد که این استرس مزمن همچنین می‌تواند خطر سردردهای میگرنی، فشار خون بالا و بیماری قلبی را افزایش دهد.

اما استرس کم یا متوسط می‌تواند به ایجاد انعطاف پذیری و کاهش خطر ابتلاء به اختلالات سلامت روان، مانند افسردگی و رفتارهای ضد اجتماعی کمک کند.

به نظر می‌رسد شرکت کنندگان در مطالعه که حمایت بیشتری از طرف خانواده یا دوستان داشتند، بهتر می‌توانستند با سطوح کم تا متوسط استرس به شیوه‌ای سالم کنار بیایند.
منبع: خبرگزاری مهر

کمبود این نوع از ویتامین ب از عوارض رژیم گیاه‌خواری!

کمبود این نوع از ویتامین ب از عوارض رژیم گیاه‌خواری!

در منابع گیاهی ویتامین ب ۱۲ وجود ندارد و فقر آن در سالمندان موجب آنمی کشنده می‌شود و عوارض عصبی غیرقابل برگشتی بروز می‌دهد.

به گزارش بهداشت نیوز، فردی که از امروز گیاه‌خواری را شروع کند سه تا پنج سال ذخایر منابع حیوانی را در بدن خود دارد و عوارضی را نشان نمی‌دهد مگر آن که ذخایرش فقیر باشد.

اولین موردی که با گیاه‌خواری در بدن کاهش می‌یابد ویتامین ب ۱۲ است. کاهش ویتامین ب ۱۲ نیز موجب دیابت، بیماری‌های مزمن، سرطان‌ها و آسیب به سلامتی می‌شود.

گیاه خواران در دوران بارداری و شیردهی با تشدید این کمبود مواجه می‌شوند، زیرا غذاهای گیاهی فاقد کوبالامین بوده و نمی‌تواند در طولانی مدت سلامت فرد را تضمین کند.

کم‌خونی بدخیم نوعی بیماری خودایمنی است که شرایط طبیعی خون را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در بدن بیماران مبتلا به این اختلال، فاکتور داخلی (IF) که نوعی پروتئین موجود در معده است و به بدن اجازه جذب ویتامین ب۱۲ را می‌دهد، به اندازه کافی وجود ندارد. بنابراین این افراد در استفاده از ویتامین ب ۱۲ با مشکل مواجه می‌شوند.
منبع: باشگاه خبرنگاران

آدامس هایی که این ماده به آنها اضافه شده، میکروب های دهان را از بین می برند

آدامس هایی که این ماده به آنها اضافه شده، میکروب های دهان را از بین می برند

آدامس یکی از تنقلات محبوب سنین مختلف است و به میزان زیادی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. محققان کشور در یک تلاش پژوهشی جالب، با افزودن زغال فعال به آدامس، آن را ضمن حفظ خواص اصلی خود، به ماده ای مناسب برای کاهش میکروب های دهانی تبدیل کرده اند.

به گزارش بهداشت نیوز، امروزه آدامس، تنها یک شیرینی تفننی جویدنی به شمار نمی رود. اضافه کردن مواد گوناگون به ترکیب شیمیایی آدامس ها باعث شده است تا آن ها کاربردهای بسیار مفیدی به منظور بالابردن کیفیت بهداشت دهان و سلامتی داشته باشند. پژوهشگران و تولیدکنندگان آدامس ها در تلاش هستند تا با اضافه کردن مواد مختلف ازجمله شیرین کننده های مفیدتر نظیر زایلیتول و ترکیباتی نظیر کربنات ها، نه تنها از پوسیدگی دندان ها جلوگیری کنند، بلکه از آدامس ها برای ترمیم آسیب دیدگی دندان ها نیز استفاده نمایند.

با توجه به این موارد، به گفته محققان، استفاده از آدامس نه تنها به ناحیۀ دهان و دندان متمرکز نشده است، بلکه افزودن برخی از ترکیبات دارویی و عصاره های گیاهی به آدامس ها که در آن ها ماده مؤثره دارویی طی فرایند جویدن به تدریج از بافت آدامس جدا می شود، نقش آن ها را به عنوان حامل های دارویی نیز بسیار موردتوجه قرار داده است.

 در همین راستا، پژوهشگران و تولیدکنندگان آدامس در سرتاسر دنیا سعی کرده اند با به کارگیری مواد مختلف نظیر کافئین، نیکوتین، تریپتوفان و مواردی نظیر این ها، ویژگی ها و کاربردهای متنوعی را برای آدامس های خود ایجاد کنند. یکی از مهم ترین این کاربردها، مقابله با بیماری های ویروسی و عفونی و همچنین حذف یا کاهش جمعیت میکروب ها و ویروس ها در بزاق و ناحیۀ حفرة دهانی است.

در این رابطه، پژوهشگران یک شرکت صنایع غذایی در تهران در یک تحقیق جالب سعی کرده اند تأثیر نوعی آدامس به نام آدامس زغالی را بر کاهش غلظت مواد و ترکیبات ناخواسته نظیر رنگ‌ها، میکروب‌ها و ویروس‌ها در بزاق افراد مورد بررسی قرار دهند.

در این پژوهش محققان شرکت صنایع غذایی ماستر فوده تهران، خواص فیزیکوشیمیایی آدامس‌های زغالی را با استفاده از روش‌های آنالیز شیمیایی و ارزیابی حسی مورد مطالعه قرار داده اند.

نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که اضافه‌کردن زغال فعال به آدامس‌ها، ماندگاری بیشتر طعم آن ها و همچنین ترشح بیشتر بزاق را به همراه دارد. ماندگاری بیشتر طعم در آدامس‌های زغالی باعث می‌شود تا پذیرش و تمایل به نگهداری آدامس‌های زغالی برای مصرف کنندگان افزایش یابد.

در این خصوص، علی‌اکبر همتی‌نژاد، محقق واحد تحقیق و توسعه شرکت صنایع غذایی ماستر فوده تهران و همکارانش می گویند: افزایش پذیرش به‌ همراه افزایش ترشح بزاق و افزایش pH در مجموع بستر مناسبی را برای به کارگیری زغال فعال در آدامس ایجاد نموده و کارایی آدامس‌های زغالی را برای جذب مواد ناخواسته نظیر رنگ‌ها، میکروب‌ها و ویروس‌ها در بزاق افزایش می‌دهد.

به گفته آن ها، ازاین‌رو، انتظار می‌رود استفاده از آدامس‌های زغالی با کاهش غلظت میکروب‌ها و ویروس‌ها در بزاق بتوانند تأثیر بسیار زیادی روی بهداشت دهان، محافظت از دندان، سلامت عمومی و کاهش شیوع بیماری‌های عفونی و ویروسی از راه دهان داشته باشد.

این یافته های جالب که روشی مناسب را برای کاستن از بار میکروبی مضر محوطه دهان و دندان ارائه می کنند در فصل نامه پژوهش و نوآوری در علوم و صنایع غذایی منتشر شده اند. این نشریه توسط مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی با همکاری انجمن پروبیوتیک و غذاهای فراسودمند ایران به انتشار می رسد.
منبع: سیناپرس